Ο Χριστός έγινε άνθρωπος και θυσιάσθηκε για να διορθώσει το σφάλμα του Αδάμ («νέος Αδάμ»), νικώντας το διάβολο και το θάνατο. Ο Θεός είχε προαναγγείλει στο διάβολο, όταν αυτός εξαπάτησε τους Πρωτοπλάστους, ότι ένας απόγονος της Εύας θα τον συντρίψει. Ο διάβολος θα κατάφερνε ελάχιστα να Τον πειράξει (θα του πλήγωνε την φτέρνα), Εκείνος όμως θα τον νικούσε ολοκληρωτικά (θα του συνέτριβε το κεφάλι). Βλ. σχετικά Γένεσις 3,14- 15.
Ο Χριστός έπαθε και σταυρώθηκε με τη θέλησή Του.
Άφησε τους διώκτες Του να Τον σταυρώσουν, επειδή αγαπούσε όλον τον κόσμο.
Οι αρχιερείς των Εβραίων προσέφεραν συνεχώς στο Θεό θυσίες ζώων για τη σωτηρία τη δική τους και ολόκληρου του λαού. Ο Χριστός («Μέγας Αρχιερέας») ήταν αρκετό να προσφέρει μία μόνο θυσία, τον Εαυτό Του, μία μόνο φορά, για να σωθεί όλος ο κόσμος. Βλ. σχετικά Εβρ. 4,14 – 5,10 και Εβρ. 9,11 – 10,18.
Ο σταυρός ήταν το όργανο της πιο φοβερής και ατιμωτικής καταδίκης στους ρωμαϊκούς χρόνους. Έτσι τιμωρούσαν τους χειρότερους κακούργους. Πάνω στο Σταυρό θυσιάστηκε ο Χριστός. Όμως, το όργανο της ατιμίας και της καταδίκης έγινε όργανο σωτηρίας και ζωής («ζωοποιόν ξύλον»).
Ο Χριστός σαν άνθρωπος πόνεσε, ήταν όμως και Θεός. Η θυσία Του δεν προκαλεί τη λύπη και τη συμπόνια μας, γιατί γνωρίζουμε ότι έτσι ο Χριστός δοξάστηκε πάνω στο Σταυρό και έγινε η αιτία της σωτηρίας όλων των ανθρώπων. Ακολούθησε η Ανάσταση και ο θάνατός Του έγινε ζωή για εμάς.
Κάθε μέλος του αγίου Σώματος του Χριστού υπέμεινε την ατίμωση για χάρη μας: το κεφάλι, τον ακάνθινο στέφανο· το πρόσωπο, τους εμπτυσμούς (φτυσίματα)· οι σιαγόνες, τα ραπίσματα (χτυπήματα)· το στόμα, το ξύδι· τα αυτιά, τις βρισιές και τις βλαστήμιες· η πλάτη, το φραγγέλιο (μαστίγιο)· η πλευρά, την λόγχη· τα χέρια και τα πόδια, τα καρφιά. Τέλος, υπέμεινε το θάνατο, την ταφή και την κάθοδο στον Άδη.
Η σταύρωση του Χριστού συνέβη πραγματικά, σε ιστορικό χρόνο («ἐπί Ποντίου Πιλάτου»). Ο Χριστός σταυρώθηκε με τα χέρια απλωμένα, για να αγκαλιάζει όλον τον κόσμο. Το σώμα Του ήταν όρθιο πάνω στον Σταυρό, αφού με τη θυσία Του ένωσε τον ουρανό με τη γη, το Θεό με τους ανθρώπους. Όλος ο κόσμος (άνθρωποι, πνευματικός κόσμος, υλικός κόσμος) αγιάζεται.
Τον σταύρωσαν άνθρωποι που δεν κατάλαβαν όσα τους έλεγε για τη Βασιλεία Του (π.χ. Ιούδας, Πόντιος Πιλάτος) ή Τον φθονούσαν (αρχιερείς και γραμματείς). Είναι υπεύθυνοι γι’ αυτό. Όμως Αυτός διάλεξε το θάνατο, προκειμένου να μας σώσει.
Πάνω στον Σταυρό ο Θεός προσεύχεται για τους σταυρωτές Του και τους συγχωρεί («Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι» - Λκ. 23,34).
Από τον Σταυρό υπόσχεται στον ευγνώμονα Ληστή, που σταυρώθηκε στα δεξιά Του, ότι θα βρεθεί μαζί Του στον Παράδεισο (Λκ. 23,39-43).
Το «διψώ» που φώναξε πάνω στον Σταυρό –και οι αγνώμονες Ιουδαίοι του έδωσαν ξύδι και χολή σε σφουγγάρι- δηλώνει την ανθρώπινη φύση Του. Ο Χριστός έπαθε ως άνθρωπος, όχι ως Θεός.
«Τετέλεσται»: Σημαίνει όσο ότι έχει ολοκληρώσει την αποστολή Του με τη θυσία Του ο Χριστός, όσο και ότι έχουν ολοκληρωθεί οι προφητείες που Τον αφορούν.
Ο Χριστός πέθανε πραγματικά, αλλά όταν θέλησε Εκείνος. Απόδειξη ότι όντως πέθανε είναι το αίμα και το νερό που έτρεξαν από την πλευρά Του, όταν Τον τρύπησε η λόγχη του Ρωμαίου στρατιώτη (Ιω. 19, 31-37).
Τα υπερφυσικά «σημεία» που συνόδεψαν το θάνατό Του (άνοιξαν οι τάφοι, σεισμός μέγας, σκοτάδι, σχίσθηκε το καταπέτασμα του Ναού κτλ.) μαρτυρούσαν ότι ο Χριστός ήταν Θεός. Ο σεισμός και το σκοτάδι έγιναν αισθητά μέχρι και την Αθήνα. Εκεί ο Αρεοπαγίτης Διονύσιος (ο μετέπειτα Άγιος) αναφώνησε: «ἤ Θεός πάσχει ἤ το πᾶν ἀπόλλυται» (δηλ. ή πεθαίνει, πάσχει ο Θεός ή καταστρέφεται το σύμπαν»).
Αποδεχόμαστε το δώρο του Χριστού (τη θυσία Του για χάρη μας), όταν Τον ευαρεστούμε, δηλ. όταν ζούμε όπως Εκείνος θέλει.
Συμμετέχουμε στη Σταύρωσή Του όταν βαφτιζόμαστε, αλλά και όταν αγωνιζόμαστε να θυσιάσουμε την καλοπέραση και την άνεσή μας, τα εύκολα, για να ζήσουμε όπως Εκείνος θέλει.
